2023 in etiketten

door mr.T · 3 januari 2024

Ruim dertig jaar geleden begon ik af en toe bier te brouwen. Het is een boeiende bezigheid, leerzaam en je houdt er ook nog wat aan over.
Het is ook een hoop werk en zoals het gaat: allerlei drukte nam mijn tijd en aandacht in beslag, de klad kwam in het brouwen, de spullen gingen naar een doos op zolder en daar bleven ze rustig wachten.

Nu is het leven overzichtelijker. Ik kreeg zin om het brouwen weer op te pakken. Sinds een paar jaar haal ik regelmatig mijn spullen voor de dag om een nieuw bier te brouwen. Het is een hoop werk maar uiteindelijk is ook dat best overzichtelijk: het bier gaat in flesjes en op de flesjes gaan etiketten, en over die etiketten gaat dit stukje.

*Sinds1442? Het lijkt een jaartal maar dat is het niet;* *daar woonden we toen ik opnieuw begon met brouwen.*

Zo lang als ik kan schrijven vind ik het leuk om letters te tekenen en ontwerpen met letters te maken. Wat is er dan mooier dan voor elk bier een etiket maken? Niet veel, dat kan ik je verzekeren. Tijdens het gisten is er immers tijd genoeg. Om er lijn in te houden bedenk ik een standaardopmaak waar ik op kan variëren. Je ziet elementen terugkomen in bijna alle etiketten maar ik ben er nog niet uit. Geeft niks, gewoon doorknutselen.

In 2023 heb ik tien keer gebrouwen en ook tien keer een etiket gemaakt. Eigenlijk nog wat meer etiketten, maar die hebben het niet allemaal gehaald. Zowel brouwen als etiketten maken is een plezier, mijn enige zorg is dat het bier minstens zo goed moet zijn als het etiket.

Hoe dan ook, dit is mijn afgelopen jaar in tien etiketten. Ik zoek nog naar de vorm zodat er eenheid tussen de etiketten ontstaat.

Pils #24

Sinds kort heb ik een oude koelkast in gebruik als klimaatkast.

Daarmee kan het bier op een vaste temperatuur vergisten; bovengistend op ongeveer kamertemperatuur of ondergistend op ongeveer keldertemperatuur.

Deze pils was mijn eerste ondergister, op een graad of 12. Lekker maar voor een pils erg veel karakter.

Alt #25

Purmer Alt, alsof dat bestaat! Maar het is een Alt en gebrouwen in de Purmer, dus het mag.

Keurig amberkleurig bier, niks mis mee.

Lentebok #26

Licht van kleur, kruidig en zoetig. Mooi op tijd voor Pasen.

Heel lekker bier, daarvan had ik eigenlijk veel te weinig gemaakt.

Sterke blonde #27

Klopt helemaal, sterk en blond. Het moest een droog bier worden en dat werd het.

Dit was de eerste keer dat ik een saisongist heb gebruikt. Die werkt lang door, waardoor er veel meer koolzuur op kwam dan de bedoeling was. Veel flesjes stroomden over maar als je wat in het glas kreeg was het erg lekker. Die heb ik dus nog eens gemaakt (als #29).

Tripel #28

De allemansvriend.

Hij werd lekker, sterk en ook een beetje braaf. Dat heb je soms met tripels, maar ik heb er wel van genoten.

Sterke blonde #29

In de herkansing. Zelfde recept, zelfde gist, en nu helemaal laten uitgisten in het vat voordat deze in de flesjes ging. Dat werkte goed, geen spuiters meer.

Het was mooi, droog en lekker peperig. Herkansing geslaagd, deze gaat op het lijstje om nog eens te brouwen.

Koen & Teun herfstbok #30

Op de lente volgt de herfst en dan is een donker bokbier op zijn plaats. Zonder bok op het etiket maar met twee zwijnen, oink oink.

Het bier is genoemd naar twee bevriende varkens die trouwe afnemers zijn van mijn bostel. Ze herkennen mij ondertussen (mij niet zo maar ze weten wat ik bij me heb) en komen op een drafje aanschommelen om handenvol lekkere bostel op te eten.

Deze bok was een ondergister. De vergisting stokte op twee derde, dat was niet de bedoeling. Toevallig waren er meer brouwers bij wie dit gebeurde met dezelfde gist: een donker bier dat niet wilde uitgisten. Je kunt dit op verschillende manieren aanpakken, Ik heb aangevuld met moutextract en wat extra gist, en toen wilde hij weer bubbelen.

Het was een beetje smokkelen. Het resultaat was prima. Vol, zoet, donker en op tijd klaar voor de herfst.

Blond #31

Na een paar sterke wilde ik een lichter bier brouwen. Met mout, gist en hop uit de voorraad een recept gemaakt dat volgens de brouwsoftware het meest lijkt op een American Blonde.

Vooruit maar. Om modern te zijn heb ik voor het etiket een kunstmatig-intelligente afbeelding laten genereren met de trefwoorden “het Vrijheidsbeeld met blond haar en een glas bier in de hand”. Dat is even oefenen; de tweede afbeelding was naar mijn zin.

Ik had er zin in, voor de gelegenheid heb ik een paar liter meer gebrouwen dan de andere keren.

Verrassend, dit lichtere bier moet lang rijpen om de smaak op orde te laten komen. Laat het maar gebeuren: de brouwer moet geduld oefenen en proeft elke paar weken een flesje, voorlopig om te ontdekken dat het steeds beter gaat maar nog niet goed; nog maar een tijdje wachten en dan weer eens proeven.

Amber #32

Brouwen is leuk en etiketten maken ook. De brede etiketten van de vorige keren zien er goed uit tijdens het ontwerpen op de monitor maar op de flesjes komen ze niet uit zoals bedoeld. Is een staand formaat beter? Dat gaan we bekijken.

Alweer een vrij licht bier, in alcohol en smaak; met een beetje caramel en de bijbehorende kleur.

En met een rekenfout, ik had niet zoveel gebrouwen als de vorige keer maar wel zoveel bottelsuiker gebruikt. Oeps.

Omdat ik geen zin heb ik een partij spuiters heb ik water toegevoegd tot een “veilig” volume, waardoor het percentage van 5 naar 4 ging. De smaak werd ook flink dunner, het is meer een bier geworden voor de warmere dagen. Ook dit moet langer rijpen dan ik had verwacht maar de warme dagen zijn nog lang niet begonnen dus geduld hebben is niet zo moeilijk.

Twee stuivers #33

Donkere dagen, donker bier, dan krijgt een mens zin in een dubbel.

Het is gebrouwen en bijna uitgegist in december, het wordt gebotteld in de eerste dagen van januari.

Het etiket is niet snel af. Iets met een monnik? Hm, ik heb toch ook geen klooster. Nog even verder denken en dan kom ik door allerlei toeval hier op uit, een variant op een etiket van een drankenhandel (de firma Oud) uit mijn woonplaats, ongeveer een eeuw geleden ontworpen door Jac. Jongert. Oorspronkelijk gemaakt voor limonadesiroop, maar het werkt ook voor Twee Stuivers Belgisch Dubbel.

Het was een leuk etiket om te maken. Simpel was het niet, er ging veel tijd zitten in alle wel en niet doorlopende stroken en randjes. Ook is het resultaat nogal een afwijking van mijn eerdere sjablonen.

Wat vind ik van het resultaat? Het bevalt me en ik heb het gebruikt.

Het is weer een “breed” etiket, maar het aardige is dat het uit drie delen bestaat, waardoor je niet in een keer alles ziet. Je moet het flesje draaien om het hele etiket te bekijken en dat is een leuk effect.